Dicht bij de Biesbosch realiseerde ondernemer Govert den Hartog een bedrijfspand dat klaar is voor de toekomst. En dat gaat verder dan zonnepanelen en een warmtepomp.

Op bedrijventerrein Kop van Brabant bij Werkendam prijkt sinds maart 2020 het nieuwe pand van DH Automation Technology. Wat direct opvalt is de windmolen op het dak van het gebouw.
“In de winter gebruiken we de warmtepomp en daar hebben we energie voor nodig”, vertelt Govert. “De zon schijnt dan minder, dus de zonnepanelen leveren dan te weinig energie. Daarom hebben we een windmolen, zodat we ook in de winterperiode onze eigen stroom kunnen opwekken.” En dat scheelt, want het bedrijf heeft zo’n 37.000 kWh stroom per jaar nodig. Dat had Govert niet gedacht toen hij in 2006 als zzp’er startte. “Het was toen al wel mijn bedoeling om niet alleen te blijven. Ik wilde graag met een team werken.”

Inmiddels heeft hij zo’n zestien mensen in dienst die zich bezighouden met het automatiseren van complete fabrieken en het ontwikkelen van speciaalmachines om producten te verpakken, transporteren en palletiseren. “We helpen bedrijven om prettiger te werken, dit doen we door processen efficiënter te maken met robotisering en automatisering.”

Buitenlucht
Het ontwikkelen van deze oplossingen gaat nu nog efficiënter in het nieuwe pand. De werknemers hebben meer ruimte en werken in een gezondere atmosfeer dankzij het ventilatiesysteem met warmteterugwinning. Het systeem verwarmt de frisse lucht van buiten met de warmte van de lucht die het pand uitgaat. Bovendien wordt binnen een uur het hele pand voorzien van frisse lucht. “En dat is niet alleen belangrijk in deze coronatijd. We merken dat we aan het einde van de werkdag met meer energie weer naar huis gaan. De buitenlucht houdt ons helder.” Door de grote ramen is er ook volop daglicht in het energieneutrale pand. Daarnaast zijn de fabriekshal en kantoren voorzien van ledlampen die automatisch aan en uit gaan bij het betreden of verlaten van een ruimte.

De opmerkelijkste duurzaamheidstechniek die Govert heeft toegepast zijn de energiepalen. Het pand is gebouwd op aangepaste heipalen die zijn verbonden met de warmtepomp. Daarmee wordt warmte aan de bodem onttrokken. “Op enkele meters diepte heerst het hele jaar een relatief constante temperatuur van 10°C”, legt Govert uit. “In de winterperiode verwarmen we daarmee en in de zomer gebruiken we het juist om de vloer te koelen, waardoor we minder airco’s nodig hebben.” Energiepalen zijn nog relatief onbekend bij het grote publiek. Onterecht, vindt Govert. “Die heipalen sla je toch, dus in verhouding valt de investering mee. Bovendien is deze manier van verwarmen efficiënter dan een luchtwaterwarmtepomp.”

Terugverdienen
Govert vindt het lastig in te schatten wanneer hij deze investeringen in duurzaamheid heeft terugverdiend. “Dat is onder meer afhankelijk van de energieprijzen. Subsidies, zoals die op de warmtepomp en de energie-investeringsaftrek (EIA) helpen ook mee om de investering financieel aantrekkelijker te maken.” Hij verwacht van de zonnepanelen de snelste financiële resultaten. “Die hebben we zelf gelegd en zolang de salderingsregeling er nog is, spelen we daarmee snel quitte.”
De salderingsregeling houdt in dat geleverde stroom dezelfde prijs heeft als afgenomen stroom. Op zonnige dagen leveren zonnepanelen soms meer energie dan het bedrijf nodig heeft. Het overschot wordt teruggeleverd aan het netwerk. Vanaf 2023 geldt voor de teruggeleverde stroom een lager tarief, waardoor deze niet meer kan worden weggestreept tegen de afgenomen stroom. “Dan gaan we wellicht zelf het energieoverschot opslaan, bijvoorbeeld in milieuvriendelijke zoutwaterbatterijen.”
Het terugverdienen van de duurzaamheidsinvesteringen is voor Govert echter van ondergeschikt belang. “Als je een Tesla koopt, verdien je die toch ook niet terug? Een simpel pand met gasverwarming zal goedkoper te bouwen zijn dan een energieneutraal gebouw, maar is dat wat je wilt voor de komende twintig jaar? Onze investering in duurzaamheid is een toekomstvisie. Ik vind dat wij als mensen verantwoordelijk zijn voor de aarde en duurzaamheid is onderdeel van die verantwoordelijkheid.”

Vooruitstrevend
Een duurzame toekomst is voor Govert echter niet de enige reden om zijn bedrijfspand energieneutraal te bouwen. “Ik vind het leuk om oplossingen te bedenken die efficiënter en vooruitstrevender zijn. Dat is nou eenmaal mijn vak.”
Govert adviseert ondernemers die ook overwegen hun bestaande of nieuwe bedrijfspand te verduurzamen om zich goed te verdiepen in de mogelijkheden en een installateur met kennis van duurzaamheidstechnieken bij het bouwproces te betrekken.
“Het liefst zo vroeg mogelijk, zodat al vanaf het begin de duurzaamheidstechnieken in het ontwerp opgenomen kunnen worden. Dat kan je een hoop gedoe schelen. Stel dat je zonnepanelen op het dak wilt en je dak blijkt daarvoor niet sterk genoeg. Dat had voorkomen kunnen worden als daar al eerder in het ontwerpproces aan gedacht was.”
Voor de komende jaren heeft Govert nog geen nieuwe duurzaamheidsplannen. “Het liefst plaats ik nog een grote windmolen, maar dat wordt hier bij de Biesbosch wat lastig. Verder zie ik mogelijkheden voor elektrische bedrijfsauto’s. Wat betreft het pand heb ik alles verduurzaamd wat mogelijk was, maar wie weet wat er over tien jaar mogelijk is.”

Bron: Rabobank Altena-Bommelerwaard
Tekst: Rijan van Leest
Beeld: Rijk in beeld